1900 2039
khcn@ntt.edu.vn
Dự án nghiên cứu của TS. Triệu Quốc An tập trung phát triển vật liệu hấp phụ nano-biocomposite để thu hồi phosphate – một nguồn tài nguyên quan trọng – từ các nguồn nước bị phú dưỡng. Không chỉ giải quyết vấn đề ô nhiễm dinh dưỡng trong môi trường nước mặt, nghiên cứu còn hướng đến ứng dụng bền vững bằng cách tái sử dụng phosphate như phân bón thông minh. Dự án được tài trợ bởi Quỹ IFS (Thụy Điển) trong khuôn khổ hợp tác quốc tế nhằm phục vụ các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs).
Ô nhiễm phú dưỡng: Mối đe dọa đang gia tăng với hệ sinh thái nước
Phú dưỡng là hiện tượng phổ biến tại nhiều hệ thống nước mặt, đặc biệt là sông, hồ, ao nuôi trồng thủy sản – nơi xảy ra tích tụ quá mức các chất dinh dưỡng như phosphate và nitrate, dẫn đến sự bùng phát tảo độc, suy giảm oxy và chết sinh vật thủy sinh. Phosphate – vốn là chất thiết yếu cho cây trồng – khi rò rỉ từ nông nghiệp, chăn nuôi hoặc nước thải đô thị, lại trở thành một trong những thủ phạm chính gây ra ô nhiễm môi trường nước.
Nano-biocomposite: Giải pháp vật liệu mới cho xử lý và tái chế phosphate
Trong dự án này, nhóm nghiên cứu của TS. Triệu Quốc An đã phát triển một loại vật liệu hấp phụ nano-biocomposite – vật liệu lai giữa thành phần nano vô cơ và nền sinh học – có khả năng chọn lọc và hấp phụ hiệu quả phosphate từ nước. Sau quá trình thu hồi, vật liệu không chỉ tách được lượng lớn phosphate khỏi nguồn nước mà còn cho phép sử dụng lại dưới dạng phân bón thông minh, cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng một cách ổn định và kiểm soát.
Nghiên cứu được thiết kế toàn diện, bao gồm:
- Đánh giá hiện trạng nước phú dưỡng tại các khu vực trọng điểm;
- Thu thập và phân tích dữ liệu nồng độ phosphate trong nước mặt;
- Thử nghiệm hiệu suất xử lý của vật liệu nano-biocomposite trong điều kiện phòng thí nghiệm và thực địa;
- Đánh giá tác động của vật liệu đã hấp phụ phosphate lên chất lượng đất và sinh trưởng cây trồng.
Quá trình này cho thấy một chu trình khép kín: từ thu hồi – xử lý – đến tái sử dụng tài nguyên, góp phần giảm thiểu ô nhiễm và nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón trong nông nghiệp.
Hợp tác quốc tế và đóng góp cho các mục tiêu phát triển bền vững
Dự án nhận được sự hỗ trợ tài chính và chuyên môn từ International Foundation for Science (IFS), Thụy Điển – một tổ chức quốc tế chuyên hỗ trợ các nhà khoa học trẻ tại các nước đang phát triển. Nhờ đó, dự án tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn quốc tế trong quá trình thu thập dữ liệu, kiểm nghiệm hiệu suất xử lý và phân tích tác động môi trường.
Với kết quả thu được, nghiên cứu không chỉ góp phần vào giải pháp kỹ thuật mà còn tạo ra dữ liệu định lượng có giá trị, có thể tích hợp vào các hệ thống đánh giá tiến độ thực hiện SDGs, đặc biệt là:
- SDG 6 – Bảo vệ và cải thiện chất lượng nước;
- SDG 12 – Sử dụng tài nguyên bền vững;
- SDG 14 – Bảo tồn hệ sinh thái nước;
- SDG 17 – Tăng cường hợp tác quốc tế.
Triển vọng ứng dụng và phát triển
Trong tương lai, nhóm nghiên cứu dự kiến mở rộng quy mô nghiên cứu ra các vùng nước phú dưỡng nghiêm trọng hơn, tiến hành thử nghiệm mô hình thực địa và chuyển giao công nghệ vật liệu hấp phụ cho các đơn vị xử lý nước và sản xuất phân bón thân thiện với môi trường.
Dự án của TS. Triệu Quốc An không chỉ là một hướng đi khoa học sáng tạo mà còn là mô hình hiệu quả trong việc tái chế tài nguyên từ chất thải, góp phần xây dựng hệ thống nông nghiệp – môi trường – công nghiệp khép kín và bền vững.
Viết Phan – KHCN
